Arian-arian: 2014

2014-12-17

Entzun hurrengo bertsio ezberdinak:

Olentzero begi gorri (mp3),
Olentzero begi gorri, fun fun (mp3) edota
Olentzero buru handia (mp3).

Haurrek ere kantatzen diote Olentzerori, ea harrapatzen dituzun behean idatzita dagoen letra eta kantatzen dutenaren arteko desberdintasunak:

OLENTZERO EGA azterketan

Irakurri testu hau Olentzerori buruz, interesgarria gerta dakizuke, ikusi ikusi eta esan.
Gabonetako ohituren berri jakin nahi baduzu, Ikasbileko ataza hau ere egin dezakezu edo luzeagoa den beste hau ere.

Urteko jai egunak

Entzungaia entzun ondoren erantzun hurrengo galderei:

| Izenburua: urteko jai egunak |

Noiz ireteten dira neska-mutilak Euskal Herrian Olentzerorekin?
Noiz izaten dira San Ferminak?
Zein egunetan izango da aurten Aberri eguna?
Zer egiten dute alderdi politikoek Aberri egunean?
Noiz hasiko da aurten Aste Santua?
Zer ateratzen dute abenduaren 24an herrietan zehar?
Zer da maiatzaren lehena?

| Izenburua: urteko hilabetak |

Zer gertatzen da urtarrilean? otsailean? martxoan? apririlean? maiatzean? ekainean? uztailean? abuztuan? irailean? urrian? azaroan? eta abenduan?
Noiz ospatzen dan San Prudentzio eguna? eta San Anton eguna? eta Agate deunaren eguna?

2014-12-09

Arazi

Arazi Euskaltzaindiaren araudian
Arazi aditzaren erregimena

Arazi eta aditzoinen forma

Gaurkoan euskaraz oso maiz erabiltzen dugun arazi hartuko dugu idazgaitzat. Arazi zertarako erabiltzen dugun eta zeri/nola lotzen zaion ikasiko dugu.

Euskara zaharrean “-ra-” artizkiaz baliatzen ziren aditz arazleak sortzeko. Horrela ekarriaditzetik, esate baterako, eRAkarri ateratzen zen (ikasi> irakatsi, eman> eraman, igarri> iragarri…). Gaur egungo euskaran, aditz arazleak sortzeko bi bide ditugu: aditz gehienek arazi hartzen dute forma arazleak sortzeko; izena + egin erako aditz konposatuak, ordea, eragin aditzaz baliatzen dira forma arazleak osatzeko.

Ortografia arauak

Nola idatzi behar dira arazi bitartez eratutako aditz arazleak? Hauxe da Euskaltzaindiak dioena (araua osorik):

Aditz “arazleak” eratzeko, arazi aldaera hobesten da (salbuespen bakarra, adierazi)
Aurreko aditzaren aditzoinari lotua idatziko da beti arazi: harrarazi, erorarazi, iraunarazi, hilarazi, betearazi, galarazi,geldiarazi, ezagutarazi, nabarmenarazi, ihardetsarazi.
Aditz-erroan – t duten aditzetan, bitara egin daiteke: sortarazi, sorrarazi; agertarazi, agerrarazi; ikustarazi, ikusarazi…
Arazi-ren aurreko aditza a bokalaz amaitzen baldin bada, a biekin bat egingo da: aldarazi, benedikarazi, jokarazi, koordinarazi, obligarazi, sozializarazi.

Ariketak 1

Ariketak 2

Aditzoinen forma

Arazi beti aurreko aditzaren aditzoinari lotua idatziko dela esan dugu. Baina nola jakin dezakegu zein den aditz baten aditzoina?

Adizki jokatugabeak hiru multzo nagusitan sailka ditzakegu: aditzoina (etor) , partizipioa (etorri) eta aditz-izena (etortzen): ikas / ikasi / ikasten, bil / bildu / biltzen, sar / sartu/sartzen…
Aditz jakin baten aditzoina ateratzeko, nahikoa da aditz-partizipioari “-TU/-DU” edo “-I” amaierak kentzea (”-KI”z amaitzen diren aditzen kasuan izan ezik).
Aditza beste kategoria batetik eratortzen denean eta jatorrizko oinarritikezertan ere bereizten ez denean, -tu atzizkia ere erabil daiteke aditzoinean: ur / urtu, gizon / gizondu, gorri / gorritu, hobe / hobetu. Kasu hauetan, hortaz, urtu, gizondu eta hobetu aditzoin gisa ere erabil daitezke.
Aditzoinen bukaera afrikatua denean (-ts, -tx, -tz) aditzoinak nahitaez atxiki behar du afrikatua:huts dezaket (hus dezaket), zorrotz dezaket (zorroz dezaket).
Aditzoin bukaerak >i< berezkoa duenean, >i< amaiera atxiki behar da: jaiki hadi (*jaik hadi),jalgi hadi (*jalg hadi). Ez, ordea, berezkoa ez duenean: ikas ezak, utz dezake, e.a. Itxisalbuespena da, honetan ere atxiki behar baita >i< (Itxi ezazu atea). Eutsi eta iritzi aditzen kasuan aukera uzten da, bietara (iritz diezaiokezu/iritzi diezaiokezu; euts iezaiozu/eutsi iezaiozu).
Ondoko kasu hauetan bakarrik onartzen da -t bukaera aditzoinetan:
1. Aditz eratorria bada eta haren oinarria t- duna: laket/laketu; ausart/ausartu; bat/batu.
2. Literatura tradizioan jokabide bakarra izan badu: ohart, ezagut, lot, oroit, lant…
3. “DI”z amaitutako hitzetatik eratorritako forma laburtuak: hant (
4. Besteetan -t gabe: urrun nahiz urrundu (baina ez urrunt), lagun nahiz lagundu (baina ezlagunt), neur, ezkon, e.a.

Ariketak 3

Ariketak 4

2014-12-06

Testu antolatzaileak. Lokailuak, juntagailuak.

Juntadurazko Perpausak
Juntagailuak eta lokailuak
Lokailuak . Hainbat lokailuren erabilera
Lokailu motak. Ariketa
Puntuazo markak eta lokailuak
Euskaljakintzakoak: ariketak 1 , ariketak 2,ariketak3, ariketak 4 santurtzieuskaltegikoak: ariketak 1, ariketak 2, lokailuak3 Kontsultarako gramatika ere hemen duzue: Habe

2014-11-27

IKASGELA DESKRIBATU

2014-11-17

orduak eta datak

Datak

Gutunen goiko aldean data adierazteko bi formatu hauek erabiliko dira

En Donostia, a 3 de julio de 2005: Donostian, 2005eko uztailaren 3an
Donostia, 3 de julio de 2005: Donostia, 2005eko uztailaren 3a

Gogoan hartu bi zenbaki hauek

Donostia, 11/31 de julio de 2005: Donostia, 2005eko uztailaren 11/31
En Donostia, a 11/31 de julio de 2005: Donostian, 2005eko uztailaren 11n/31n

Gutunen testuan bertan data bat adierazi behar bada, honakoak erabiliko dira:

2006/03/07; 2006-03-07; 2006/III/07; 2006-III-07
En respuesta a su escrito con fecha 2006-03-07...: 2006-03-07ko zuen idatziari erantzunez,...

Hilabetea eta eguna, hau da, otsailak 6 edo hilak 6 formak ere erabil daitezke gonbitetan edo informazio oharretan, baina beti
aposizioan jarrita (komen artean)

El jueves, 7 de marzo, será la inauguración: Ostegunean, martxoak 7, inaugurazioa egingo dugu
El 20 de junio, domingo, nos casamos: Ekainaren 20an, igandea/igandean/igandearekin, ezkonduko gara

Audioak: orduak nola esan eta idatzi
Ariketa HEMEN
azalpen gehiago hemen

2014-11-16

Euskara ikastea

Euskara ikastea zaila dela? Bada, umoreak omen dauka konpobidea...

Umorea hizkunzan izeneko entzungaia entzungo duzu eta baita adierazitakoarekin bat zatozen adierazi egin ere.
Kike Amonarriz, behintzat, ados dago "Hizkuntza bat biziko bada, ezinbestekoa du bere buruari barre egitea" dioen elkarrizketan.
Motibazioaz deritzon Ikasbileko sekuentzia ere egin dezakezu, zure ahaleginari indarra emateko

2014-11-14

Ere, ere bai, ere ez...

2014-10-20

Euskaldun berri batzuen testigantzak

Euskaldun pakistandarraren kasua gogoan hartuta, beste hainbaten testigantzak ere aurki ditzakezue Ikasbilen hala nola

Ludger Meesena; hemen entzun dezakezu elkarrizketa batean zer dioen bere esperientziaz eta baita irakurri ere.
eta Hemen ere,euskara ikasi duen beste kanpotar baten testigantza duzu, Roslyn May Frankena, hain zuzen ere, "Kixoteko pertsonai bati esker hasi zitzaidan euskal kulturarekiko interesa" izenburua duen elkarrizketan.
Idatzi dezakezu zure iritzia esperientzi hauei buruz, zurea ere kontuan hartuta?

2014-10-09

harridurazko esaldiak

Gramatika Gaitasuna lantzen liburuko azalpena eta ariketak

zenbakiak idatzi

Hemen dago joku bat.

zenbakiak berriro

2014-05-26

nor-nori-nork gozategi

Letra

2014-05-25

Gure bizimodua

2014-05-20

NOR-NORI-NORK LANTZEKO ARIKETAK

Santurtzieus-en badituzue hainbat ariketa aditz-mota hau lantzeko.
Interesatzen bazaizkizu, klik egin hemen eta zenbakien ordenan egin ditzakezu.

Eta jolasteko, hemen duzue joko bat.

2014-05-05

Kohesio prozedurak

Kohesio prozedurak from sastarri

2014-04-18

Deklinabidea

Deklinabidea

2014-04-13

Irakurtzeko ipuinen zerrendak

Ipuinen zerrenda hemen duzue eta gainarako irakurgaiarena hemen. Gozatu irakurtzeaz!!!

2014-04-09

Birdeklinabidea

birdeklinabidea 1, 2
Eukara hobetzen

-ekiko2

Aditz trinkoak

joan, etorri, ibili, egon... ikasteko ariketak hemen dituzue. Errazak dira.
Beste hauetan denetarik dago

.

Aditz trinkoak

2014-04-03

Subjuntiboa lantzeko ariketak

Subjuntiboa lantzeko ariketen bila bazabiltza, ez nekatu, hemen baduzu zeregina. Eta hemen ere bai badaude beste batzuk.

2014-03-16

Deklinabidea eta erakusleak

Erakusleak

2014-03-09

Jatetxean

GOXO-gOXO JATETXEAN

Zer afalduko du Patxik?

Zer afalduko dute Rodolfok eta Katerinak?

Zer jan nahi dute lehen platerako? eta bigarren platerako? eta postrerako?

Gabonetarako etxeko lanak eta zuzenketak

2014-02-13

-Tzekotan(1)

Bi entzungai

Hona hermen klaseko entzungaiak
1. Herriko jaiak
1. Harreran

2014-02-09

57.-Menuak

Arrautza frijituak

60.-ARROZ BELTZA

2014-01-31

Bihurkariak

. Bihurkarietan izaki berari erreferentzia egiten dioten bi izen-sintagma daude, hau da, ekintzaren egilea eta hartzailea pertsona bera da.

. Euskaraz perpaus bihurkariak adierazteko izenordain indartuen genitiboa + BURUA egituraz baliatzen gara: Nik NEURE BURUA zaindu behar dut.

. Egitura hau deklinatu egin daiteke:

BERE BURUAREKIN hitz egiten omen du.
Guk GEURE BURUA eskaini dugu laguntzeko.
Zu ZEURE BURUAZ arduratu!
NEURE BURUARI galdetzen diot zer egingo dudan.

. Gogoan izan izenordain indartuen genitiboa erabili behar dela beti: neure, zeure, bere, geure, zeuen, euren.

. Hala ere, zenbait aditzekin beste egitura bat erabiltzen da bihurkaritasuna adierazteko: garbitu, dutxatu, orraztu, jantzi, apaindu, prestatu, aurkeztu.
Orraztu zara? Dutxatu naiz.
Berehala jantziko naiz Oraintxe apainduko naiz.

OHIKO AKATSAK: KONTUZ!
. Gero eta joera handiagoa dago, erdararen eraginez edo, bihurkaritasuna adierazteko, bere burua esapidearen ordez, izan aditz laguntailea erabiltzeko.
*Nor den galdetzen naiz; Nor den galdetzen diot NEURE BURUARI
*Tiro bat eman da; Tiro bat eman dio BERE BURUARI
. Zenbait aditzekin bihurkaritasuna adierazteko IZAN erabiltzen da *EDUN erabili beharrean. Objektua agertzen denean, *EDUN erabili beharra dago:
*Garbitu zara eskuak?; Garbitu dituzu eskuak?
*Ilea orraztu naiz; Ilea orraztu dut
- Teoria hobeto ulertzeko: HEMEN.
- BIDEOA: Kerman axolagabe.
- Praktikatzeko: 1. jarduera

(Erantzunak: 1-bere burua, 2- bere burua, 3 - zeure buruari, 4 - bere buruarekin, 5 - bere buruarekin, 6 - bere buruaren, 7 - neure buruarekin, 8 - neure buruari, 9 - bere buruarekin, 10 - bere buruaz, 11 - geure burua, 12 - beren burua).

IKUSI ilea moztu da ala ilea moztu du?

Gehiago hemen

2014-01-30

Elkarkariak

teoría:

Euskaraz elkarrekikotasuna adierazteko, elkar izenordainaz baliatzen gara:

Josuk eta Begok ELKAR maite dute.

(Josuk Bego maite du; Begok Josu maite du)
. Aditza beti agertuko da singularrean:
Aspaldian ez dugu ELKAR ikusi.
Anak eta Josuk ez dute ELKAR ezagutzen.

. Izenordain elkarkari honek kasu-marka guztiak har ditzake, NORK izan ezik.

Askotan egoten gara ELKARREKIN.
ELKARREN ondoan bizi gara.
ELKARREKIN bizi dira.
Ez urrundu ELKARRENGANDIK.
Guk ez diogu ELKARRI hitz egiten.

. Bada beste kide bat elkarrekikotasuna adierazteko: bata bestea.

BATA BESTEaren atzetik etorri dira.
BATA BESTEAren gainean daude.
BATA BESTEAri begira daude. (elkarri begira)
BATA BESTEAREN kontra daude. (elkarren kontra)

. OHIKO AKATSAK:

. Zenbaitek, erdararen eraginez, elkar izenordainaren ordez, aditz laguntzailea aldatzeko joera dauka.
*Jon eta Susana ez DIRA agurtzen; Jonek eta Susanak ez dute ELKAR agurtzen.
*Askotan ikusten GARA; Askotan ikusten dugu ELKAR.

*Ordudanik ez diogu ELKARRI hitz egiten; Ez diogu ELKARRI hitz egiten.

. Beste zenbaitek elkar kasu-markarik gabe erabiltzeko joera dauka, dagokion kasuan deklinatu beharrean.

*Horiek ez dute ELKAR hitz egiten; Horiek ez diote ELKARRI hitz egiten.
*Orain ELKAR bizi dira; Orain ELKARREKIN bizi dira.

- BIDEOA: Kerman superheroi.

- Praktikatzeko jarduerak: HEMEN. Eta HEMEN